Hero Hokwerda Nederlandse stem van de Griekse letteren

Pavlos Emmanouilidis

hokwerda

Hero Hokwerda, doctor in Nieuwgriekse taal en letterkunde, onze κύριος Λυχνάρι gaat per 1 april met pensioen. Een terugblik op zijn carrière, zijn liefde voor (bijna) alles wat Grieks is en zijn plannen voor de toekomst.

In de trein van Leiden naar Groningen had ik gelukkig de tijd om alle informatie die ik over Hero had verzameld nog een keer op een rijtje te zetten en mijn vragen door te nemen. In het monumentale pand uit 1901 aan de Verlengde Oosterstraat in Groningen zitten we eerst in de woonkeuken met welkomstkoffie en -koekje over van alles en nog wat te praten. Een mooi huis met alle oorspronkelijke elementen intact en een prachtig uitzicht. Tegenover mij η Oλλανδική φωνή της Ελληνικής λογοτεχνίας (De Nederlandse stem van de Griekse letteren) volgens de krant Ta Nea van afgelopen december.

Voor het echte interview klimmen we naar de zolder, vier hoog. Onderweg op elke etage minstens een kast met boeken, tijdschriften, lp’s, cd’s... En hij weet feilloos wat waar ligt. Tijdens ons gesprek hoorde ik meer dan eens ‘O ja dat boek! Dit staat in die kast op de derde (of in de slaapkamer, of...).

De zolder, Hero’s koninkrijk, doet me sterk denken aan de oude De Slegte in de Breestraat van Leiden (bestaat helaas niet meer vanwege de Polaresatie): kasten met boeken, stapels met boeken, dozen met boeken, tijdschriften, krantenknipsels. Hier praten we verder, twee uur lang. Over hem, over Griekenland, de Griekse literatuur en, hoe kan het anders, over de crisis van nu.

In den beginne

Hero werd geboren in Noordhorn, bij Groningen, als zesde kind en vierde zoon in een domineesgezin. En in een domineesgezin werd natuurlijk aan tafel uit de Bijbel gelezen. Hero deelde de bijbels rond. Er waren exemplaren in verschillende talen. Ook in het Grieks. Later, als gymnasiast, koos hij deze voor zichzelf om zijn Grieks te oefenen. Zijn fascinatie voor (ver)talen moet toen al ontstaan zijn.

Toen al filhelleen?
‘De kiemen liggen in mijn jaren op het gymnasium. Meneer Harms, docent Oudgrieks, had in de jaren vijftig veel in Griekenland rondgereisd. Geen gemakkelijke opgave in een tijd dat het toerisme nog ontdekt moest worden. En hij kon heel boeiend vertellen. Niet alleen over de antieken maar ook over het heden, de mensen, de gewoontes, alles wat hij zag en mee had gemaakt.

Lees verder in Lychnari 14/2 pp. 8 e.v.