Griekse verontwaardiging

Agnes Dijk

'Het volk' versus 'de politiek'

verontwaardiging

Het was wat je noemt een hete zomer in Europa. Terwijl de Europese regeringsleiders keer op keer bijeenkwamen om de Euro van de dreigende ondergang te redden en hun vakanties onderbraken om de financiële markten tot bedaren te brengen, vulden de pleinen in Madrid, Lissabon, Rome en Athene zich met tienduizenden demonstranten die zich door de voortschrijdende schuldencrisis steeds verder in het nauw gedreven voelen.

Het sleutelwoord op deze pleinen was verontwaardiging; verontwaardiging over de steeds verder aangescherpte bezuinigingsmaatregelen, verontwaardiging over de groeiende werkloosheid, verontwaardiging over het onvermogen van de politiek om met oplossingen te komen.

Verontwaardiging heerste er ook in Noord Europa, zij het hier om heel andere redenen. Onder invloed van groeiende anti-Europese sentimenten tonen burgers in landen als Duitsland, Finland of Nederland zich steeds minder bereid geld af te staan aan de zuidelijke lidstaten van de EU. Populistische partijen en media wakkeren het vuurtje aan door een volstrekt karikaturaal beeld te schetsen van hardwerkende Noord-Europeanen die opdraaien voor knoflookkauwende luiwammesen in het zuiden. In Nederland hoopt Geert Wilders kiezers te winnen met zijn nieuwe mantra ‘Geen cent meer naar de Griekse bedriegers’. En wie de fout beging De Telegraaf de afgelopen zomer zo nu en dan open te slaan, heeft uitgebreid kunnen lezen over werkschuwe Grieken die, als ze al ooit een baan hadden, op hun vijftigste met pensioen gaan om vervolgens te luieren op kosten van de Nederlandse belastingbetaler.

Hoe verschillend van aard de verontwaardiging in het noorden en zuiden van Europa ook is, zij vertoont ook enkele overeenkomsten. Zo is zij in beide gevallen hoofdzakelijk gericht tegen de politieke elite die de belangen van haar burgers zou verkwanselen en tegen ‘Europa’ dat als een bedreiging van de nationale soevereiniteit wordt beschouwd.

Aganaktismeni

Maar laten we ons vooralsnog tot Griekenland beperken. In navolging van soortgelijke Spaanse protesten, stroomden het Syndagma-plein in Athene en de centrale pleinen van Thessaloniki en andere steden eind mei vol met burgers die niet langer werkeloos wilden toezien hoe de financiële crisis hun land aan de rand van de afgrond bracht. Met tienduizenden tegelijk gaven zij uiting aan hun woede en wanhoop over de zich opstapelende bezuinigingsmaatregelen en in de media werden zij al gauw aangeduid met de term ‘aganaktismeni’ (verontwaardigden). 

Lees verder in Lychnari 4 pp. 26-28.