Made in Greece
Inge Manousakis-van Bommel
Begin dit jaar werd Griekenland opgeschrikt door een kort bericht op het journaal. Twee olijfboeren, de broers Christos en Tasos, mochten van de Griekse overheid hun olijfolie niet op de Europese markt brengen omdat zij volgens de letter van de wet geen handelaren waren. Noodgedwongen verkochten zij hun oogst aan de Italianen die de olie bottelden en vervolgens als Italiaanse ´extra vergine´ olijfolie te koop aanboden. De verontwaardiging over deze kwestie was groot. Deze onbegrijpelijke actie van de overheid ontnam namelijk niet alleen de boeren de kans om hun producten aan de man te brengen, maar zorgde er ook nog eens voor dat de Italianen voor een leuk prijsje goede sier konden maken met het Griekse ‘groene goud’. Het resultaat? De flesjes stonden uiteindelijk in de schappen van de supermarkten en de Griekse consument kocht nietsvermoedend de ‘eigen’ olijfolie terug, maar moest daarvoor wel eerst flink in de buidel tasten.
De nieuwsuitzending op televisie doet ook in Nederland veel stof opwaaien. Er barst een storm van reacties los. Nederlanders en Grieken spreken eensgezind hun verbazing uit over de wet die boeren verbiedt om hun producten te verkopen op de Europese markt en de kansen die de overheid daarmee in deze tijden van crisis laat liggen. Met de economie in het slop en een slinkende interne afzetmarkt, is uitbreiding van de export immers belangrijker dan ooit voor het zo – door schulden geteisterde – land. Toch blijkt dit incident niet op zichzelf te staan. De ‘olijfolierel’ is in een paar opzichten zelfs exemplarisch voor de uitvoerproblemen waar Griekenland mee te kampen heeft.
In de weken na de uitzending laait er op het internet nog een, soortgelijke, discussie op. Waarom hebben de meeste groot- en detailhandels in Nederland wel Spaanse en Italiaanse wijnen en olijfolies maar bijna geen Griekse producten in de schappen liggen? Waarom moet de consument voor een fles Griekse wijn of olijfolie naar speciaalzaken of de digitale snelweg af surfen? Is een gebrek aan marketing de reden waarom de producten onbekend zijn in Nederland of ligt het aan de zuinigheid van de consument die niet voor kwaliteit wil betalen? Lijdt Griekenland aan het Calimero-syndroom of moeten het land de hand in eigen boezem steken en zich meer naar Europa richten? Vragen die makkelijk zijn gesteld maar moeilijk lijken te beantwoorden, temeer omdat de waarheid zoals altijd ergens in het midden ligt. Uiteindelijk werpen de talrijke internetberichten en de analyses van twee onderzoekers, Koukouritakis en Papalexiou, een nieuw licht op het exportprobleem.
Lees verder in Lychnari 2011/3 p. 6.